Internetten markalara saldırılar artıyor ve sosyal ağlar buna kesin bir çözüm bulamıyor, hatta taklitçilerin en büyük oyun alanları haline geldiklerini iddia edebiliriz. Burada Twitter örneğini inceledik.
Twitter, internetten «tweet» denilen 140 karakterden oluşan kısa mesajlar yollama imkanı sağlıyor. 200 milyon abonesi ile Twitter, « internetin sms'i » olma yolunda emin adımlarla ilerliyor. Twitter, teknolojik devrimin ötesinde, siyasi devrimlerde de aktif rol oynayarak tarihte şimdiden araç görevini almış bulunuyor.
Gmail, Hotmail, Yahoo ve benzeri email hesaplarında olduğu gibi Twitter'da da bir hesap açmak serbest, hızlı, kolay ve ücretsizdir. Dolayısıyla, herkes herkesin adını veya markasını kulanabileceği için, kimlik hırsızlığı / marka iltibası riski de çok yüksek. Marka sahipleri birçok online teknolojiyi geç farkettiği gibi, Twitter ağının başarısını da geç farketti ve bu yüzden sayısız marka, ad ve ibareler, taklitçilerin ellerine geçti. Buna kimlik gaspı demek abartı olmaz.
Bu koşullarda internette isim hakkı ve marka nasıl korunur ?
1. ÖNLEM STRATEJİSİ : Bir adım sonrasını öngörerek harekete geçmek ("action instead of reaction")
Ilk önlem, markanızı / adınızı tescil ve ilan etmek, tüm yeni alanlarda ilk tescili sağlamak olacaktır. Ancak bu stratejinin bazı sınırları bulunmaktadır. Adınızın yazılış şekline ve harf karakterlerine göre koruma etkisiz olabiliyor.
Genelde taklit edilen veya gasp edilen adlar ve markaları kullanıcılar aktif halde kullanılmıyor. Yani 90'lı yıllarda alan adlarını alelacele adlarına tescil eden uyanıklar gibi Twitter'da da insanlar birçok ismi adlarına kaydedip "kenara koyuyor". Aktif olarak kullanılmayan bu ad ve markaların gasp edildiği varsayılıyor.
Dikkat etmemiz gereken husus şu : siz de aynı şekilde kendi adınızı / markanızı tescil ederseniz, Twitter'da hesap açıp kullanmazsanız, aynı izlenimi verebiliyorsunuz : gasp edilmiş kimlik izlenimi.
Yani Twitter'da hesap açmışsanız, bir süreliğine olsun kullanmanızda fayda var.
2. TAKİP STRATEJİSİ : Görünmeden görmek
Taklitçilerini ve gaspçılarını tespit edebilmeleri gerekmektedir. "KeepAlert.com" bu işlevi yerine getirmektedir. Ayrıca, bu tür izlemeler sayesinde marka sahipleri olası saldırılara karşı hızlı bir şekilde hukuki ve teknik müdahale imkanı kazanırlar. Zira bu alanda zaman önemli bir unsur.
Kimlik gaspı karşısında ne yapmalı ?
1. yöntem : Dava açmak
Gerek Türkiye'de, gerek dünyada (web dahil), markalar, adlar, eserler, farklı kanunlar çerçevesinde korunmaktadır. Bu durumda Twitter'da bir gasp olayında avukatın aklına ilk gelen önlem, elbette dava açmak olacaktır. Hakkın iadesini elde etmek, kararın ilanıyla üçüncü kişilere karşı bağlayıcı olmasını sağlamak, hukuken mümkündür.
Ancak gerçekçi olmak gerekirse, hukuk yollarına başvurmak amaca uygun bir strateji değildir. Yargı maliyeti, masraflar, yetkili mahkeme gibi caydırıcı unsurlar, dava yoluna gitmenin orantısız bir çaba olduğunu göstermekte.
2. yöntem : Twitter işletmecisine ihtarname
Bu yöntem ile hesabın askıya alınması sonucunu elde ediyorsunuz. Ancak bu askıya alma ("suspension"), kesin ve geriye dönüşü olmayan bir yol. Yani hesabı ne siz, ne de gasp eden bir daha kullanamıyor. Zira adınızın veya markanızın gasp edildiğini ispatla birlikte, Twitter size ihtarname (online dilekçe) gönderme imkanı tanıyor. Hakkınızın ispati ve dilkçenin incelenmesi sonucunda Twitter, gasp edilen hesabı tamamen durduruyor.
3. yöntem : Sulh ve anlaşma
Esas olarak Twitter hesapları satılamıyor, alan adlarından büyük farkı bu şekilde ortaya çıkıyor.
Bunun sebebi, spekülasyon ve bir "twitter account market" oluşmasına engel olmak. Bu şekilde Twitter hesaplarının satışı veya ücret karşılığı devrini yasaklıyor.
Ancak uygulamada iki kişinin karşılıklı anlaşma sağlamasına hukuken hiç bir engel olamaz. Yani her ne kadar ad veya markalar twitter account olarak satılamaz denilse de, uygulamada sulh yoluyla ve anlaşma sağlayarak gasp edenlerle isim sahibi / marka hakkı sahipleri para karşılığı anlaşabiliyorlar.
Sonuç olarak, Twitter gerçeğini geç fark eden teşebbüsler veya gerçek kişiler, markalarını veya adlarını başkalarına kaptırmış olabilirler. Bir takım hukuki ve teknik imkanlar olsa da, en uygun yöntemin "hesap kapattırma" veya "anlaşma" olduğu anlaşılmaktadır.
